Trước tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, việc để người bệnh không triệu chứng hoặc có triệu chứng nhẹ điều trị tại nhà là biện pháp tốt nhất. Hình thức này giúp giảm tải cho hệ thống y tế, dần dần tiến tới việc kiểm soát và sống chung với Covid. Chính vì vậy, bài viết sẽ hướng dẫn sử dụng thuốc an toàn cho người nhiễm Covid tại nhà hiệu quả nhất.
Nhận diện người nhiễm Covid-19
Xét nghiệm Covid-19
Người nhiễm Covid-19 được cách ly tại bệnh viện để lấy mẫu test nhanh kháng nguyên và làm xét nghiệm RT-PCR. Nếu như người bệnh có những đặc điểm sau đây sẽ được chỉ định điều trị tại nhà hoặc tại cơ sở y tế.
- Điều trị tại cơ sở y tế: Người bệnh xuất hiện những dấu hiệu viêm phổi, khó thở (nhịp thở > 20 lần/phút, SpO2 nhỏ hơn 96%). Trong quá trình thở, người bệnh gặp tình trạng thở khò khè, thở rên, thở rít, rút lõm lồng ngực và phập phồng cánh mũi. Những đối tượng như: trẻ dưới 1 tuổi, người lớn trên 50 tuổi, người đang mang thai, người có bệnh nền và những trường hợp chưa được tiêm vaccine.
- Điều trị tại nhà: Người bệnh không có triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ (nhịp thở < 20 lần/phút, SpO2 lớn hơn 95%). Những đối tượng thuộc độ tuổi từ 1 đến 50, không mang thai, không có bệnh nền và đã tiêm mũi 1 ít nhất 14 ngày. Bên cạnh đó, những người có khả năng tự chăm sóc hoặc có người thân hỗ trợ sẽ được chỉ định tự điều trị tại nhà.
Lưu ý khi tự điều trị Covid tại nhà
Khi bị nhiễm Covid-19, trước tiên bạn phải thông báo ngay với nhân viên y tế để kịp thời chữa trị. Bạn cần xây dựng một chế độ ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý để đảm bảo sức khỏe. Lưu ý, bạn tuyệt đối không được bỏ bữa và vận động mạnh.
Người bệnh cần phải cung cấp đủ nước cho cơ thể
Trong quá trình tự điều trị tại nhà, bạn cần phải tăng cường nước và hoa quả cho cơ thể. Ngoài việc ăn uống hợp lý, bạn nên tập thể dục đều đặn. Theo các chuyên gia, tập thở từ 15 phút/ngày trở lên là tốt nhất cho hệ hô hấp của người bệnh. Bên cạnh việc tuân thủ các thủ quy trình điều trị, bạn phải giữ cho mình một tinh thần lạc quan nhất để chống chọi lại với dịch bệnh.
Sử dụng thuốc an toàn
Diễn biến bệnh có thể khác nhau giữa các người bệnh. Do đó, cần phải chú ý theo dõi triệu chứng và dấu hiệu trở nặng để xác định thời điểm dùng thuốc.
Thuốc kháng virus
Hiện tại, chỉ có hai thuốc đang được sử dụng tại Việt Nam là remdesivir (dùng tại bệnh viện) và molnupiravir (đang được thử nghiệm lâm sàng). Đối với các thuốc kháng virus khác vẫn chưa có kết quả rõ ràng và được Bộ Y tế cấp phép sử dụng.
Thuốc kháng virus molnupiravir được áp dụng với người nhiễm Covid-19 có triệu chứng nhẹ. Thuốc có hàm lượng 800mg/lần, 2 lần/ngày và được sử dụng trong 5 ngày liên tục. Bên cạnh đó, Bộ Y tế cảnh báo không được tự ý sử dụng thuốc kháng sinh trong quá trình chữa bệnh. Bởi kháng sinh chỉ có tác dụng trên vi khuẩn chứ không có tác dụng với virus gây bệnh Covid-19. Bạn chỉ được sử dụng thuốc khi được bác sĩ kê đơn.
Thuốc giảm đau, hạ sốt
Thuốc giảm đau, hạ sốt chỉ dùng khi sốt trên 38,5°C hoặc dùng khi bệnh nhân bị đau đầu, đau nhức toàn thân. Tốt nhất nên ưu tiên sử dụng Paracetamol (hay còn gọi là Acetaminophen).
Sử dụng thuốc an toàn ngay tại nhà
Đối với người lớn hoặc trẻ trên 40 cân nên sử dụng thuốc với hàm lượng 500mg/ lần. Còn đối với trẻ dưới 40 cân, hàm lượng thuốc hợp lý để sử dụng là 10-15mg/kg/ lần. Mỗi lần uống cách nhau 4-6 tiếng và tối đa là 4 lần trong vòng 24 giờ.
Trong trường hợp sau khi sử dụng Paracetamol mà người bệnh vẫn không giảm sốt thì nên kết hợp với Ibuprofen để tăng tính hiệu quả. Đối với người lớn và trẻ trên 12 tuổi nên dùng với hàm lượng 200-400mg/ lần và trẻ dưới 3 tháng tuổi dùng 4-10mg/lần. Mỗi lần uống cách nhau 6-8 tiếng và tối đa là 3 lần trong vòng 24 giờ.
Thuốc ho
Người bệnh khi xuất hiện triệu chứng ho nên ưu tiên sử dụng các biện pháp không dùng thuốc trước. Các bác sĩ khuyến cáo nên uống tối thiểu 2 lít/ngày và chưa ra thành nhiều lần. Có thể sử dụng các phương gian dân gian để trị ho như: mật ong, tắc, đường phèn, nước gừng,…
Người bị nhiễm bệnh nên súc miệng thường xuyên bằng nước muối sinh lý hoặc nước sạch. Lưu ý, bệnh nhân chỉ dùng thuốc tây trong trường hợp ho quá nhiều và đau rát họng. Tùy theo từng triệu chứng là ho khan và ho có đàm mà sử dụng loại thuốc phù hợp. Bên cạnh thuốc ho nên kết hợp cùng thuốc sát khuẩn mũi họng để làm giảm lượng virus trong khoang mũi và họng.
Thuốc trị tiêu chảy
Tiêu chảy là triệu chứng xảy ra ở khoảng 10% bệnh nhân Covid-19. Đây cũng có thể do virus hoặc do sử dụng thuốc kháng virus và kháng sinh gây rối loạn hệ vi đường ruột. Người bệnh khi bị tiêu chảy nên xử lý ngay tránh tình trạng mất nước, gây mệt mỏi cho cơ thể.
Người bệnh có thể sử dụng 1 gói Oresol hoặc làm theo công thức: 6 muỗng cà phê đường + ½ muỗng cà phê muối và 1 lít nước. Lưu ý, dung dịch sau pha phải được bảo quản 24 giờ trong tủ lạnh.
Vitamin và khoáng chất
Biện pháp tốt nhất để cung cấp vitamin và khoáng chất là duy trì bữa ăn cân bằng, đa dạng. Những đối tượng cần bổ sung vitamin như: người cao tuổi dinh dưỡng kém, người mắc các bệnh về đường ruột và người nghiện rượu.
Người bệnh có thể sử dụng Multivitamin và khoáng chất hoặc vitamin C,D, kẽm. Một vài nghiên cứu đã cho thấy vitamin C,D, kẽm được đánh giá cao trong điều trị Covid-19. Lưu ý, bệnh nhân không được đồng thời kết hợp cả 2 viên multivitamin và vitamin C để tránh quá liều.
Thuốc kháng viêm corticoid và kháng đông
Đây là 2 sản phẩm ngăn ngừa viêm quá mức và tắc nghẽn mạch máu ở bệnh nhân Covid-19 khi có dấu hiệu chuyển nặng. Lưu ý, người bệnh nên uống sau ăn và tốt nhất là vào buổi sáng. Đồng thời, thuốc được dùng tối đa 3 ngày trong trường hợp chưa liên hệ được với y tế.
Lưu ý khi sử dụng chung thuốc kháng viêm corticoid và thuốc kháng đông
Đối với thuốc kháng viêm corticoid, người bệnh sử dụng liều: Dexamethason 0,5mg (12 viên/lần/ ngày) hoặc Methylprednisolon 16mg (1 viên/lần, 2 lần/ngày) hoặc Prednisolon 5mg (8 viên/lần/ngày). Đối với thuốc kháng đông, người bệnh sử dụng liều: Rivaxoxaban 10mg/lần/ ngày hoặc Apixaban 2,5mg/lần, 2 lần/ ngày.
Người bệnh lưu ý khi sử dụng chung 2 loại thuốc kháng viêm corticoid và thuốc kháng đông. Nếu bệnh nhân có tiền căn loét dạ dày nên uống kèm với thuốc sau:
- Esomeprazol 40mg
- Pantoprazol 40mg
- Lansoprazol 40mg
- Dexlansoprazol 40mg
Trên đây là thông tin về hướng dẫn sử dụng thuốc an toàn cho người nhiễm Covid-19 ngay tại nhà. Nếu bạn có bất cứ dấu hiệu nào bất thường của bệnh hãy liên hệ ngay với trung tâm y tế để kịp thời điều trị.
Theo Khoa Dược – Đại Học Y Dược TPHCM
